The Data Journalism Handbook 1.0
Loading

Αξιοποίηση της εξωτερικής αυθεντίας μέσα από τα Hackathons

Τον Μάρτιο του 2010, ο οργανισμός SETUP για τον ψηφιακό πολιτισμό (digital culture) που έχει έδρα την Ουτρέχτη, πραγματοποίησε μια εκδήλωση με τίτλο δημοσιογραφία μέσω χάκινγκ (Hacking Journalism). Η εκδήλωση οργανώθηκε για να ενθαρρύνει την μεγαλύτερη συνεργασία ανάμεσα σε προγραμματιστές και δημοσιογράφους.

«Οργανώνουμε hackathons για να φτιάχνουμε ωραίες εφαρμογές αλλά δεν μπορούμε να αναγνωρίσουμε ενδιαφέρουσες ιστορίες μέσα στα δεδομένα. Ότι δημιουργούμε δεν έχει καμία συνάφεια με την κοινωνία» ανέφεραν οι προγραμματιστές. «Αναγνωρίζουμε την σημασία της δημοσιογραφίας δεδομένων, αλλά δεν έχουμε όλες τις τεχνικές ικανότητες για να φτιάξουμε τα πράγματα που θέλουμε», είπαν οι δημοσιογράφοι.

Figure 10. Δημοσιογράφοι και προγραμματιστές στο RegioHack (φώτο: Heinze Havinga)

Δουλεύοντας σε μια τοπική εφημερίδα, δεν υπήρχαν χρήματα ή κίνητρο για την πρόσληψη ενός προγραμματιστή για την αίθουσα σύνταξης. Η δημοσιογραφία βάσει δεδομένων αποτελούσε ακόμα ένα άγνωστο κομμάτι εκείνη τη στιγμή για τις Ολλανδικές εφημερίδες.

Το μοντέλο του Hackathon ήταν τέλειο. Ένα χαλαρό περιβάλλον για συνεργασία με αρκετή πίτσα και ισοτονικά/ενεργειακά ποτά. Το RegioHack ήταν ένα hackathon που διοργανώθηκε από τον εργοδότη μου, την τοπική εφημερίδα De Stentor, το εκδοτικό μας «αδερφάκι» TC Tubantia, και την Saxion Hogescholen Enschede, που παραχώρησε το χώρο για την εκδήλωση.

Το στήσιμο είχε ως εξής: ο καθένας μπορούσε να στρατολογήσει για ένα hackathon 30 ωρών. Παρείχαμε το φαγητό και τα ποτά. Στοχεύσαμε σε 30 συμμετέχοντες, τους οποίους και χωρίσαμε σε έξι ομάδες. Αυτά τα γκρουπ θα επικεντρώνονταν σε διαφορετικά θέματα όπως: η εγκληματικότητα, η υγεία, η συγκοινωνία, η ασφάλεια, η γήρανση και η δυναμική. Για μας, οι τρεις βασικοί στόχοι για την συγκεκριμένη εκδήλωση είχαν ως εξής:

Να βρούμε ιστορίες

Για μας, η δημοσιογραφία δεδομένων είναι κάτι καινούργιο και άγνωστο. Ο μοναδικός τρόπος για να αποδείξουμε τη χρησιμότητα της είναι μέσα από καλοφτιαγμένες ιστορίες. Σχεδιάσαμε την παραγωγή τουλάχιστον τριών ιστοριών που βασίζονται στα δεδομένα.

Να φέρουμε σε επαφή ανθρώπους

Εμείς, οι δημοσιογράφοι, δεν γνωρίζουμε πως γίνεται η δημοσιογραφία δεδομένων και δεν προσποιούμαστε κάτι τέτοιο. Τοποθετώντας δημοσιογράφους, φοιτητές και προγραμματιστές σε ένα δωμάτιο για 30 ώρες, θέλουμε αυτοί να ανταλλάξουν γνώση και ιδέες.

Να φιλοξενήσουμε μια κοινωνική εκδήλωση

Οι εφημερίδες δεν διοργανώνουν πολλές κοινωνικές εκδηλώσεις, πόσο μάλλον hackathons. Θέλαμε να βιώσουμε πως ένα τέτοιο γεγονός μπορεί να αποφέρει αποτελέσματα. Στη πραγματικότητα, η εκδήλωση θα μπορούσε να έχει τεταμένη ατμόσφαιρα: 30 ώρες με άγνωστους, με εξειδικευμένη φρασεολογία, να σφυροκοπούν το κεφάλι σου με βασικές ερωτήσεις και να δουλεύεις σε αντικείμενο που είναι «έξω απ’τα νερά σου». Κάνοντας το μια κοινωνική εκδήλωση (θυμάστε την πίτσα και τα ποτά;), θέλαμε να δημιουργήσουμε ένα περιβάλλον στο οποίο δημοσιογράφοι και προγραμματιστές να μπορούν να νιώσουν άνετα και να συνεργαστούν αποτελεσματικά.

Πριν από το γεγονός, η TC Tubantia είχε μια συνέντευξη με τη χήρα ενός αστυνομικού που είχε γράψει ένα βιβλίο για τα εργασιακά χρόνια του συζύγου της. Επίσης είχε ένα έγγραφο με όλες τις καταχωρημένες δολοφονίες στο ανατολικό τμήματα της Ολλανδίας, το οποίο και συντηρούσε ο σύζυγος της από το 1945. Φυσιολογικά, θα δημοσιεύαμε το έγγραφο αυτό στον δικτυακό μας τόπο. Αυτή τη φορά, φτιάξαμε ένα πίνακα-γράφημα χρησιμοποιώντας το πρόγραμμα Tableau. Επίσης μπλογκάραμε για το πώς αυτό ενώθηκε στον δικτυακό τόπο του RegioHack.

Κατά τη διάρκεια του hackathon, ένα πρότζεκτ γκρουπ εμφανίστηκε με το θέμα της ανάπτυξης των σχολείων και την «γήρανση» της περιοχής μας. Κάνοντας μια οπτικοποίηση μελλοντικών προβλέψεων, κατανοήσαμε ποιες πόλεις θα αντιμετώπιζαν πρόβλημα μετά από μερικά χρόνια μείωσης των εγγραφών. Με αυτή τη γνώση, φτιάξαμε ένα άρθρο σχετικά με το πώς αυτό θα μπορούσε να επηρεάσει τα σχολεία στην περιοχή μας.

Επίσης, ξεκινήσαμε ένα πολύ φιλόδοξο σχέδιο που ονομάζονταν De Tweehonderd van Twente (οι 200 του Τβέντε) για να καθορίσουμε ποιος είχε την μεγαλύτερη δύναμη στη περιοχή μας και να κατασκευάσουμε μια βάση δεδομένων ανθρώπων με την μεγαλύτερη επιρροή. Μέσα από έναν Googlίστικο υπολογισμό – ο οποίος είχε τους περισσότερους δεσμούς σε ισχυρούς οργανισμούς – θα απαρτίζονταν μια λίστα με ανθρώπους που ασκούν επιρροή. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια σειρά άρθρων, αλλά επίσης αποτελεί και ένα ισχυρό εργαλείο για τους δημοσιογράφους. Ποιός έχει δεσμούς με ποιόν; Μπορείς να υποβάλεις ερωτήματα στη συγκεκριμένη βάση δεδομένων και να την χρησιμοποιήσεις στην καθημερινή σου ρουτίνα. Επίσης, η βάση δεδομένων αυτή έχει και μια πολιτιστική αξία. Καλλιτέχνες ήδη ρώτησαν εάν θα μπορούσαν να την χρησιμοποιήσουν όταν ολοκληρωθεί, με σκοπό να φτιάξουν διαδραστικές καλλιτεχνικές κατασκευές.

Figure 11. Νέες κοινότητες γύρω από τη δημοσιογραφία βάσει δεδομένων (φώτο: Heinze Havinga)

Μετά το RegioHack, παρατηρήσαμε πως οι δημοσιογράφοι θεώρησαν τη δημοσιογραφία δεδομένων ως μια βιώσιμη προσθήκη στην παραδοσιακή δημοσιογραφία. Οι συνάδελφοι μου συνέχισαν να χρησιμοποιούν και να επεκτείνουν τις τεχνικές γνώσεις που έμαθαν εκείνη την ημέρα, προκειμένου να δημιουργήσουν περισσότερο φιλόδοξα και τεχνικά πρότζεκτ, όπως μια βάση δεδομένων με τις διοικητικές δαπάνες της στέγασης. Με αυτά τα δεδομένα, έφτιαξα έναν διαδραστικό χάρτη με την εφαρμογή Fusion Tables. Ζητήσαμε από τους αναγνώστες μας να πειραματιστούν με τα δεδομένα και συγκεντρώσαμε τα αποτελέσματα στο http://bit.ly/scratchbook-crowdsourcing για παράδειγμα. Μετά από πολλές ερωτήσεις σχετικά με το πώς φτιάξαμε έναν χάρτη στα Fusion Tables, δημιούργησα επίσης έναν οδηγό - βίντεο.

Τι μάθαμε; Μάθαμε πολλά, αλλά επίσης συναντήσαμε πολλά εμπόδια. Αναγνωρίσαμε τα εξής τέσσερα:

Από πού να ξεκινήσεις: Ερώτηση ή δεδομένα;

Σχεδόν όλα τα πρότζεκτ καθυστερούσαν όταν ψάχναμε για πληροφορίες. Συνήθως, ξεκινούσαν με μια δημοσιογραφική ερώτηση. Αλλά στη συνέχεια; Τι είδους δεδομένα υπάρχουν διαθέσιμα; Που μπορείς να τα βρεις; Και όταν βρεις αυτά τα δεδομένα, μπορείς με αυτά να απαντήσεις στην ερώτηση σου. Οι δημοσιογράφοι ξέρουν συνήθως που μπορούν να βρουν πληροφορίες όταν κάνουν έρευνα σχετικά με ένα άρθρο. Με τη δημοσιογραφία δεδομένων, οι περισσότεροι δημοσιογράφοι δεν γνωρίζουν ποια πληροφορία είναι διαθέσιμη.

Λίγες τεχνικές γνώσεις

Η δημοσιογραφία δεδομένων είναι ένας εξ’ ολοκλήρου τεχνολογικός κλάδος. Μερικές φορές πρέπει να εξάγεις ενώ άλλες φορές θα πρέπει να γράψεις κάποιο κώδικα για να οπτικοποιήσεις τα αποτελέσματα σου. Για μια εξαιρετική δημοσιογραφία δεδομένων, θα χρειαστείς δύο πλευρές: τη δημοσιογραφική διορατικότητα ενός πεπειραμένου δημοσιογράφου και τις τεχνικές γνώσεις ενός πολυτάλαντου στην ψηφιακή τεχνολογία. Κατά τη διάρκεια του RegioHack, αυτό δεν ήταν συχνό φαινόμενο.

Είναι νέα;

Οι συμμετέχοντες ως επί το πλείστον χρησιμοποίησαν ένα σύνολο από δεδομένα για να ανακαλύψουν τα νέα αντί να αναζητήσουν διασυνδέσεις ανάμεσα σε διαφορετικές πηγές. Αιτία για αυτό αποτελεί το γεγονός πως χρειάζεσαι κάποιες γνώσεις στατιστικής, προκειμένου να επαληθεύσεις ειδήσεις μέσω της δημοσιογραφίας δεδομένων.

Ποια είναι η ρουτίνα;

Όλα τα παραπάνω καταλήγουν στο ότι δεν υπάρχει καμία ρουτίνα. Οι συμμετέχοντες έχουν ορισμένες ικανότητες «κάτω από τη ζώνη τους», αλλά δεν ξέρουν πώς και πότε να τις χρησιμοποιήσουν. Ένας δημοσιογράφος το παραλλήλισε με το ψήσιμο ενός κέικ. «Έχουμε όλα τα συστατικά: αλεύρι, αυγά, γάλα κτλ. Τώρα τα πετάμε όλα μέσα σε μια σακούλα, τα ανακατεύουμε και ελπίζουμε να βγει ένα κέικ». Πράγματι, έχουμε όλα τα συστατικά, αλλά δεν ξέρουμε ποια είναι η συνταγή.

Και τώρα; Οι πρώτες μας εμπειρίες με τη δημοσιογραφία βάσει δεδομένων θα μπορούσαν να βοηθήσουν άλλους δημοσιογράφους ή προγραμματιστές που επιδιώκουν να εισέλθουν στο ίδιο πεδίο δουλειάς, και δουλεύουμε για την παραγωγή μιας αναφοράς.

Επίσης, σκεφτόμαστε πώς να συνεχίσουμε το RegioHack σε μορφή hackathon. Το βρήκαμε ευχάριστο, εκπαιδευτικό και παραγωγικό αλλά και μια υπέροχη εισαγωγή στη δημοσιογραφία δεδομένων.

Προκειμένου όμως να λειτουργήσει η δημοσιογραφία βάσει δεδομένων, πρέπει να το ενσωματώσουμε στην αίθουσα σύνταξης. Οι δημοσιογράφοι πρέπει να σκέφτονται και για τα δεδομένα εκτός από τις φράσεις, τα δελτία τύπου, τις συνεδριάσεις συμβουλίου και ούτω καθεξής. Κάνοντας το RegioHack, αποδείξαμε στο κοινό μας πως η δημοσιογραφία δεδομένων δεν είναι απλώς μια διαφημιστική εκστρατεία. Μπορούμε να γράφουμε καλύτερα ενημερωμένα και πιο ιδιαίτερα άρθρα, την ώρα που προσφέρουμε στους αναγνώστες μας διαφορετικά άρθρα στον έντυπο και διαδικτυακό τύπο.

Jerry Vermanen, NU.nl